quarta-feira, abril 04, 2007

A procesión non vai por dentro (II)

Este é un dos meus mitos preferidos dende sempre, por variadas razóns. En primeiro lugar, porque me gustan os que teñen múltiples variacións, que non son unívocos senón se compoñen de moitos detalles significativos, combinados dun xeito ou doutro segundo a versión. Ademáis, é un dos poucos relatos mitolóxicos con heroína feminina, e non me refiro a personaxe central, senón a que Isis, neste mito, desenvolve o papel de heroe con tódalas da lei, con enxeño, valor, superpoderes e todo. Por último, gústame porque comparte rasgos con historias doutras tradicións, como o mini-relato, que non vou incluír, de como Isis trata de volver inmortal ao fillo da raíña, exactamente igual nos mitos de Demeter-Ceres e a busca de Perséfone (aquí Osiris). Pero aí vai o mito, ou alomenos unha das versións.

Isis e Osiris son irmáns e ao tempo home e muller, como se estila entre os vellos deuses. Son a personificación da orde e reinan sobre Exipto, dotando aos humanos de tódalas comodidades e adiantos tecnolóxicos da época. Apréndenos a cultivar, a facer cerámica, a tocar música... Osiris é o deus das colleitas e Isis... ben, Isis é Isis, "mais sabia que millóns de homes". Pero como en tódalas familias hai unha ovella negra, que neste caso é Seth, un de deus da tormenta e a guerra con cabeza de can, como Thor pero en chungo, vaia. Seth está ciumento de Osiris e da prosperidade de Exipto gobernado por Isis (Osiris está a maior parte do tempo de viaxe comercial, promocionando as novas tecnoloxías agrícolas) e traza un plano diabólico de dominación mundial para matalo. Pero Isis sospeita "como unha mangosta vixiando a unha serpe mortal". Seth toma as medidas do Rei e fai un cofre riquísimo. Despois reta á corte a tumbarse dentro del, prometendo regalalo ao que encaixe exactamente no seu interior. Por suposto, só Osiris dá a medida, e cando está dentro, Seth péchao e sélao con chumbo, namentres os seus cómplices reteñen a Isis na súa cámara. Despois tírano ao Nilo, co corpo do rei morto no seu interior (NOTA: como xa vos decatariades, os deuses exipcios non son inmortais, e un inconveniente ínfimo, como a falta de aire, basta para rematar con eles).

Isis busca incansablemente o cofre, axudada pola súa irmá Neftis, muller de Seth pero fiel á parella (ademái rumoréase que estaba liada con Osiris e o deus Anubis é fillo deles, pero co consentemento de Isis, en plan ben, tampouco pensedes. Unha sociedade liberal e adiantada). Despois de moitas aventuras, que darían para outro post, atópao e chórao incansablemente en forma de anduriña. Pero Seth dalle alcance e descuartiza o corpo, espallándoo por Exipto, porque Isis é tan poderosa que podería resucitar ao Rei. As dúas irmás recuperan os anacos un por un, agás o falo, que o comen os peixes. Isis trata de resucitalo, sustituíndo o pene perdido por unha prótese de arxila (non moi cómodo, pero eficaz) pero ao non ter tódolos anacos, só consegue que reviva durante unha noite, que é suficiente para enxendrar un neno que herde o reino (vedes como a prótese era eficaz, aínda que rasque?). Despois embalsámao, coa axuda de Anubis, e fabrica así a primeira momia.

Agora Isis é unha nai nova e solteira, perseguida por un cuñado cabreado que desata furacáns, e precisa axuda desesperadamente. Pero claro, como dixen antes, Isis é moita Isis. Consegue, non sei como, un pouco de cuspe de Ra, o deus supremo, mestúrao con arxila para facer unha áspid, á que da vida. Como a cobra está feita da propia materia do deus, pode danalo, e mórdeo nun nocelo facendo que se retorza de dor. Entón Isis, que tamén é a deusa da medicina, acode á cabeceira de Ra e ofrécelle un trato que non pode rexeitar: curalo a cambio de que lle revele o seu nome secreto, fonte do seu poder. Ela promete que só o empregará se a vida do neno Horus está en perigo, e Ra revélalle o nome.

Agora Isis é unha nai nova e solteira, perseguida por un cuñado cabreado, que se converteu na mais poderosa de tódolos deuses e deusas de Exipto, a quen Ra chama filla, e que pode deter o sol no medio do ceo e facer churrasco con Exipto se Seth viola a orde de alonxamento do seu crío. Só ten que agardar a que o neno medre e reclame o trono do seu pai.

Hai historiadores que consideran que a figura cristiá da Virxe é unha versión desta Isis que fuxe co seu fillo, pero como vedes, é unha versión descafeinada, porque Isis o que menos fai é fuxir. Isis pensa, actúa, fai maxia, enfréntase a Seth e en definitiva mete caña. Consegue converterse na deusa suprema con intelixencia e paciencia, pero non emprega o seu enorme poder salvo que sexa estrictamente necesario. O templo de Isis en Philé permaneceu aberto ata o século IV, porque diversas sectas cristiás adoraban á deusa como María ou como Sophia, o principio feminino do mundo. Tamén se cre que as procesións de Semana Santa, coa Virxe levando en brazos o corpo morto de Xesús, puideron surxir en Exipto, nos ritos que lembraban a morte e resurrección de Osiris como deus dos mortos. Isis chorando o corpo morto de Osiris. Xa falei noutro post da fuxida a Exipto das tradicións cristías, e do sospeitoso parecido da fuxida da nosa superdeusa con Horus. A min, que queredes, atea como son, sería fan de Isis, se non como deusa, si alomenos como superheroína.

P.D: este post vai particularmente adicado ao Moucho, xa que isto xeralmente faino el;)

Marcadores: