domingo, junho 03, 2007

Relecturas

Fala Zizek, en Órganos sen corpo, das relecturas, revisións e reinterpretacións dos clásicos. Da afirmación de Deleuze de que a filosofía, hoxe por hoxe, só pode ser metafilosofía, reinterpretación. Á marxe do meu desacordo con Deleuze (neste tema e en case todo), sí que me parece interesante o tema das revisións, non só filosóficas senón tamén literarias.

A cousa é, segundo eu o entendo (sempre aberta a que me corrixades, xa sabedes) o xeito no que se fan estas relecturas: podemos manternos moi fieis á letra e pervertir por completo o espírito, ou podemos tratar de captar o espírito sen aternos férreamente á letra. Por exemplo: moita xente non entende, segundo o meu criterio, a Freud, porque se mantén apegado á letra, a expresións politicamente incorrectas ou tópicos do século XIX que enturbian o seu sentido profundamente subversivo. Se Freud escribira hoxe, non o faría dese xeito, esa non é a esencia da súa obra, non é o seu sentido. Podemos pensar nel como o autor da "envexa do pene" ou podemos tratar de ver que é o que quere dicir con iso.

Deleuze parece partidario de entender cada texto como a un lle peta, cousa que tampouco me acaba de parecer honesta (ademáis de que el emprega unha expresión moi ofensiva e moi homófoba para referirse a isto, que non vou repetir aquí. Se tedes curiosidade, lédeo). Pero ás veces as lecturas ao pé da letra, como a lectura de Darwin por parte do nazismo, poden ir cargadas de mala fe, e trastocar o sentido tanto ou mais que as idas de olla do amigo Deleuze, inofensivas de puro inxenuas.

Eu o que fago é pensar: que escribiría o tal escritor se vivise hoxe? Por exemplo, e entroncando co post anterior, se Bram Stoker escribise hoxe Drácula, non me cabe a menor dúbida de que sería unha novela "eléctrica", con internet, móbiles, e a última tecnoloxía, igual que na súa experiencia fin de siécle emprega os últimos avances tecnolóxicos (o gramófono, as transfusións de sangue, a máquina de escribir...) A esencia de Drácula non é ser decimonónica, é empregar os últimos avances para loitar contra un pasado escuro e supersticioso, como apunta FraVernero no seu comentario.

Pola mesma, este tipo de interpretacións, coido eu, tamén axudan a valorar na súa xusta medida manifestacións culturais diferentes. Non podemos rexeitar a "música comercial" e escoitar arrobados a Verdi, todo un superventas, ou ler a Dumas. Non podo renegar do manga por ser un producto de masas se me chiflan as novelas de Conan Doyle, publicadas por entregas no Strand. Isto valería tamén para as adaptacións cinematográficas. No paso dun medio a outro pérdense cousas, pero deberían, se a adaptación é boa, gañarse outras, e conservar o espírito. (recomendo vivamente Great Expectations de Alfonso Cuarón, neste sentido). Sería Mucha fotógrafo de moda se vivise hoxe?

Marcadores: , ,